بیماری بربری

علی نورانی علی نورانی علی نورانی · 1403/3/17 22:32 · خواندن 4 دقیقه

درود و وقت بخیر خدمت طالبان علم!

امروز سعی شده با گذاشتن وقت، هر چند کوتاه ولی مفید شما را با بیماری بربری آشنا کنیم.

خب طبق معمول قصد داریم از سوالات متداولتون شروع کنیم و به تک تک اونا پاسخ بدیم!

اولا نباید جا انداخت که این بیماری رو به عنوان سو تغذیه می شناسن و علت اصلی بوجود اومدنشم ویتامین B1 هست، که یک مقاله خلاصه و کلی از ویتامین B برای شما تهیه کرده ایم!

- حالا چرا اسمش بربریه؟

درواقع میشه گفت واژه بربری از زبان سینهالی گرفته شده و به معنای نمی توانم است.

تاریخچه

در قرن نوزدهم و قبل آن، برنج سفید در آسیا غذای اصلی طبقات متوسط محسوب می شد و به همین علت بربری در میان آنها شایع بود. در سال 1884، تاکاکی کانهیرو، یک پزشک ژاپنی فارغ التحصیل انگلستان که در نیروی دریایی امپراتوری ژاپن عضویت داشت، مشاهده کرد که بربری در میان ملوانان کم رتبه ی کشتی که معمولا جز برنج چیزی نمی خوردند شایع است؛ این درحالی بود که ناوگان غربی و افسرانی که رژیم غذایی آنها به شیوه ی غربیان بود دچار این بیماری نمی شدند. کانهیرو ابتدا گمان می کرد که کمبود پروتئین علت اصلی بربری است. او با حمایت ناوگان سلطنتی تصمیم به انجام آزمایشی برای یافتن علت بیماری کرد. او دو رزم ناوگان را فراهم کرد، که به کارکنان یکی از آنها برنج سفید، و دیگری رژیم غذایی شامل گوشت، ماهی، برنج، جو و لوبیا داده می شد. حاصل این آزمایش این بود که از کشتی اول 161 نفر دچار بربری شدند و 25 نفر آن ها جان باختند، در حالی در کشتی دوم تنها 14 نفر به بربری دچار بودند و تلفاتی نداشتند.

این نتایج کانهیرو و ناوگان سلتنطی را متقاعد کرد که رژیم غذایی علت اصلی بربری است. این موضوع در سال 1897، با کشف کریستین ایجکمن مبنی بر این که دادن برنج کامل به مرغ بجای برنج سفید موجب جلوگیری از ابتلای آن ها به بربری می شود، تائید شد. یک سال بعد، فردریک هاپکینز به این نتیجه رسید که بعضی غذا ها، علاوه بر کربوهیدرات ها، پروتئین ها و چربی ها، موادی دارند که برای متابولیسم و کارکرد صحیحب بدن ضروری هستند.

در سال 1901، دستیار کریستین ایجکمن بربری را یک مشخصه کمبود شناخت. این تشخیص بعد ها تائید شد، چرا که ثابت شد بربری در اثر کمبود تیامین بروز می کند.

سر انجام ایجمکن، زیست شناس و آسیب شناس هلندی، ثابت کرد که علت بربری رژیم غذایی فقیر است. کار های او به کشف ویتامین ها انجامید. ایجکمن هاپکینز بخاطر این کشف در سال 1929 برنده جایزه نوبل فیزیولوژی پزشکی شدند.

علت

بربری بر اثر کمبود تیامین ظاهر می شود. بدن قادر به تولید این ویتامین نیست، و باید آن را از رژیم غذایی خود دریافت کند. تیامین به طور طبیعی در غلات و غذا های تازه، به خصوص آردکامل، گوشت تازه، حبوبات، سبزیجات، میوه ها، و شیر وجود دارد؛ بنابراین، بربری در افرادی بروز می کند که این غذا ها را به دلایل مختلف، چون فقر و قحطی، از رژیم غذایی خود حذف کرده یا میزان آن ها را از مقدار مورد نیاز بدنشان کم کرده اند.

بری‌بری می‌تواند همچنین در افرادی که از برنج سفید (که دارای میزان کمی تیامین است) استفاده می‌کنند دیده شود. این بیماری در قرن نوزدهم و قبل از آن، در کشورهای آسیایی که برنج سفید را به عنوان غذای اصلی خود مصرف می‌کردند شایع بود.

افراد الکلی دارای رژیم غذایی نامناسب، و نوزادان شیرخواری که مادر آن‌ها دچار کمبود تیامین هستند نیز در معرض ابتلا به بری‌بری قرار دارند.

در گوشت برخی ماهی‌ها آنزیم تیامیناز وجود دارد که موجب از بین رفتن تیامین می‌شود. این آنزیم با پختن ماهی از بین می‌رود، ولی مصرف خام آن در کشورهایی چون ژاپن می‌تواند موجب بری‌بری شود.

علایم

به‌طور کلی، علایم بری‌بری شامل کاهش وزن، اختلال در ادراک حواس، اختلالات هیجانی، ضعف و درد در اعضای بدن و نامنظمی ضرب‌آهنگ قلب هستند. ورم بخش‌هایی در بدن نیز از علایم دیگر بری‌بری است. به علاوه، ممکن است غلظت اسید لاکتیک و اسید پیروویک در خون افزایش یابد. بری‌بری وخیم موجب نارسایی قلبی و مرگ می‌شود. در این بیماری فرد رفتارهای ناخودآگاه به شدت عصبی نشان می‌دهد، در کودکانی که بری بری دارند علائم اختلال حواس بیش از حد مشاهده شده‌است که به علت کمبود تیامین و نقش آن در کمپلکس پیرووات دهیدروژناز است.

بری‌بری را به دو نوع تقسیم می‌کنند:

  • بری‌بری مرطوب: این نوع بری‌بری بیشتر قلب را تحت تأثیر قرار می‌دهد و موجب نارسایی قلب و سست شدن دیواره‌های مویرگ‌ها می‌شود. مورد دوم باعث ایجاد ورم در بافت‌ها می‌شود. تنگی نفس و افزایش اسید لاکتیک خون از دیگر نشانه‌های بری‌بری مرطوب هستند. بری‌بری مرطوب می‌تواند موجب مرگ شود.
  • بری‌بری خشک: بری‌بری خشک اعصاب محیطی را تحت تأثیر قرار می‌دهد و موجب فلجی یک یا چند عضو می‌شود. از علایم دیگر آن لرزش، سوزش و بی‌حسی در اعضا و بی‌اشتهایی است.

درمان

درمان بری‌بری از طریق مصرف تیامین به صورت قرص یا با تزریق صورت می‌گیرد. علایم بهبودی بیمار از ساعاتی پس از شروع درمان ظاهر می‌شود. در صورت دردسترس نبودن این ویتامین به شکل دارو، درمان می‌تواند با رژیم غذایی غنی از تیامین (مانند نان کامل) انجام گیرد. روند بهبودی در درمان از طریق رژیم غذایی کندتر خواهد بود.

منبع